Directe afwijking van materiaalgebruik
De directe afwijking van het materiaalgebruik is het verschil tussen de werkelijke en verwachte eenheidshoeveelheid die nodig is om een product te vervaardigen. Het verschil wordt gebruikt in een standaard kostensysteem, meestal in combinatie met het verschil in inkoopprijs. Deze varianties zijn nuttig voor het identificeren en corrigeren van anomalieën in de productie- en inkoopsystemen, vooral wanneer er een snelle feedbacklus is. Normen voor grondstoffen worden doorgaans vastgesteld door de engineeringafdeling en vastgelegd in een stuklijst voor elk product.
De variantie wordt het meest gebruikt in een productieomgeving, maar kan ook worden gebruikt in een servicebedrijf waar gewerkte uren kunnen worden vergeleken met een gebudgetteerd niveau.
De berekening van deze variantie is:
(Werkelijk gebruik - standaardgebruik) x standaardkosten per eenheid = directe afwijking van materiaalgebruik
ABC International verwacht bijvoorbeeld vijf meter draad te gebruiken bij de productie van een tent, maar gebruikt in feite zeven meter. Dit resulteert in een ongunstige afwijking in direct materiaalgebruik van twee meter draad.
Een gebruiksafwijking kan ontstaan door een van de volgende problemen:
Een onjuiste norm waaraan het werkelijke gebruik wordt afgemeten
De stuklijst niet wijzigen nadat een productieproces of productontwerp is gewijzigd, wat had moeten leiden tot een verandering in de hoeveelheid materiaalgebruik
Problemen in het productieproces die meer dan de normale hoeveelheid schroot veroorzaken
Problemen met de kwaliteit van de ingekochte grondstoffen (of schade tijdens het transport), waardoor er meer eenheden grondstof nodig zijn dan normaal
Bij een grotere fabricage is het het beste om deze variantie op individueel productniveau te berekenen, aangezien het weinig bruikbare informatie op geaggregeerd niveau onthult. De resulterende informatie wordt gebruikt door de productiemanager en de inkoopmanager om problemen te onderzoeken en te verhelpen.
